Kościoły

Sieroty

Kościół parafialny

Kościół w Sierotach istniał już w 1290 roku. Był to wtedy mały kościółek, zbudowany przez pierwszego proboszcza Adama. Na  jego miejscu nowy kościół, wybudowano już z kamienia. Wcześniej uważano, że zbudowano go około 1478roku. Ostatnie  badania naukowe wskazują że mógłby to być rok 1427. Wg kroniki około 1700 roku kościół padł ofiarą potężnego pożaru,  jednak najnowsze badania tego nie potwierdzają. Niemniej w 1707,  niektóre badania wskazują lata 1456-1457) roku budynek przebudowano. Kościół jest położony na pięknym wzgórku w centrum wsi. Orientowany. Prezbiterium i zakrystia są murowane. Nawa jest drewniana o konstrukcji zrębowej. Dach jest dwukalenicowy a całość pokryta jest gontem. Na prezbiterium jest wieżyczka na sygnaturkę. Do nawy dobudowana jest wieża zakończona cebulastym hełmem. Od strony zachodniej, przez wieże prowadzi wejście do kościoła. Budynek otaczają przydaszki- soboty. Ołtarz główny został sprowadzony do Sierot w 1622 roku z innego kościoła przez księdza Dziekana Piotra Krockera. Niestety z powodu braku miejsca, usunięta została górna część ołtarza. W środku znajduje się duży obraz pędzla Wojciecha Eliasza z Krakowa przedstawiający Matkę Boską Królową Wszystkich Świętych (Królową Niebios), w otoczeniu świętych pochodzenia głównie polskiego i śląskiego. Po obydwu stronach znajdują się figury i są to: św. Jadwiga i św. Ludwik. Nieco wyżej znajduje się obraz św. Floriana, na tle płonących Sierot wraz z figurami Ojców Kościoła: św. Hieronima, św. Augustyna, św. Ambrożego i św. Grzegorza. Freski, pochodzą z 1470 roku i zdobią ściany prezbiterium oraz część nawy kościoła. Odkryte przypadkowo w 1936 roku podczas remontu, zostały objęte ochroną prawną jako zabytkowe. Malowidła znajdujące się po lewej stronie ukazują działalność Chrystusa od publicznego wystąpienia, aż do Wniebowstąpienia. Po prawej stronie natomiast możemy zobaczyć scenę sądu ostatecznego oraz piekła jak również sceny z dzieciństwa Jezusa, i obraz Matki Boskiej w promieniach. W 2007 roku zostały zakończone prace nad ich odrestaurowaniem. Niestety nie wszystkie obrazy są czytelne. Ołtarze boczne, znajdujące się już w  części  drewnianej, przedstawiają kolejno: po lewej stronie - Matkę Boską Różańcową, i św. Barbarę. Po prawej zaś widzimy św. Józefa i św. Annę. Chór, przebudowany i powiększony został w 1900 roku, kiedy to sprowadzono do Sierot z Rozbarku ( lub Zimnic Wielkich) zabytkowe organy 

Wart uwagi jest tez witraż w oknie po prawej stronie w prezbiterium przedstawiający św. Cecylie oraz herby właścicieli nieistniejącego zamku. Cennymi zabytkami są tez ozdobne gotyckie drzwi wejściowe oraz drzwi zakrystii z pięknymi okuciami. Kościół był wiele razy restaurowany i remontowany. Fakt iż przetrwał tyle lat świadczy o dbałości parafian o swoją świątynię i związanej z tym ich wielkiej wierze.(M.S., fot. M.Z.)

Zacharzowice

Kościół filialny

Pierwsze wzmianki o istnieniu w tym miejscu świątyni, można znaleźć w dokumentach z 1305,1386 i 1447r. Nie wiadomo jednak, jaki los spotkał tę pierwszą  zacharzowicką świątynię. Obecny kościół, wzniesiony został w 1580r. Usytuowany w samym środku wsi. Otoczony cmentarzem. Jest to budowla drewniana o konstrukcji zrębowej, orientowana. Mniejsze od nawy prezbiterium, zamknięte jest trójbocznie, z przylegającą od północy zakrystią. Całość otaczają soboty (przydaszki), wsparte na krzyżakach. Nad nawą i prezbiterium charakterystyczny dla górnośląskich kościołów dach dwukalenicowy, kryty gontem. Od frontu dostawiono wieżę konstrukcji słupowej, zbudowaną na planie kwadratu. Wieżę zwieńczono dachem namiotowym. Wnętrze kościoła, jest jednonawowe z prezbiterium podwyższonym względem nawy o jeden stopień. Podłoga ułożona jest z płyt kamiennych obecnie przykrytych deskami , sufit jest odeskowany. Na stropie nawy, prezbiterium, balustradzie chóru, odrzwiach i obokniach, zobaczyć możemy polichromię z 1580r. przemalowywaną kilkakrotnie. Przedstawia ona motywy roślinne oraz figury świętych: św. Floriana, św. Jadwigi, św. Katarzyny i św. Izydora. Ołtarz główny wzniesiony w 1897r., wykonany jest z dębu i konsekrowany. Ustawiony na murowanej podstawie. W centralnej części znajduje się obraz patrona tej świątyni św. Wawrzyńca. Bogato dekorowany późnobarokowy ołtarz boczny od strony południowej, pochodzi z 1720 r. i jest darem opactwa w Jemielnicy. W ołtarzu znajduje się obraz z postaciami św. Szymona, św. Judy Tadeusza oraz św. Krzysztofa w zwieńczeniu. Po obu stronach znajdują się charakterystyczne kolumny i drewniane figury świętych: św. Stanisława Kostki i św. Stanisława Męczennika. Na stronie północnej zaś, możemy zobaczyć późnogotycki tryptyk ze sceną zwiastowania u podstawy. W centrum stoi figura św. Anny Samotrzeciej. Na skrzydłach bocznych tryptyku, namalowane są kolejno: na awersach św. Maria Magdalena i św. Jadwiga, a na rewersach św. Wawrzyniec i św. Szczepan. Niestety w skutek zuchwałej kradzieży oryginału z 1510roku dokonanej w 1997 r., dziś podziwiać możemy jedynie kopie figury św. Anny Samotrzeciej jak i skrzydeł tryptyku. Na uwagę zasługuje również ambona  z 1687 roku. Od zachodu znajduje się chór muzyczny, którego środkowa część jest nieco wysunięta. Wsparty jest on na dwóch ozdobnych słupach, posiadający balustradę tralkową. Wiernym w czasie Mszy Św. przygrywają organy z 1802r. Pod podłogą są krypty z grobami właścicieli i duchownych. Kościół był wielokrotnie remontowany i odnawiany. Ostatnie poważne prace odbywały się w latach 2011-2012.(M.S., fot. M.Z.)

Pniów

Kościół filialny

Pierwsze wzmianki odnośnie drewnianej świątyni pod wezwaniem św. Wacława pojawiają się w 1506 roku.  Stał w środku obecnego wzgórza cmentarnego. Był to budynek konstrukcji zrębowej z przylegającą od zachodu wieżą. Kościół otaczały soboty. Prezbiterium prostokątne, podłużne. Zostało dobudowane w 1598r. W stosunku do nawy, podniesione było o jeden stopień. Podłoga w prezbiterium była wykonana z kamienia, zaś w nawie była drewniana. Sufit obłożony był deskami. Zakrystia powstała w 1599r. Niestety, było to małe i ciemne pomieszczenie, do którego wchodziło się przez drewniane drzwi z pięknymi metalowymi okuciami. Drzwi pochodziły z 1914r. Kościół posiadał dwa okna łukowe umieszczone na południowej stronie, natomiast w zachodniej ścianie znajdowały się drzwi, przez które wierni wchodzili do świątyni. Wieża kościoła była konstrukcji słupowej. Przylegała do nawy kościoła. Znajdowały się w niej dwa dzwony. Trzeci dzwon był umieszczony w wieżyczce na dachu nawy. Bardzo interesujące było wnętrze kościoła ze względu na znajdującą się tam polichromię malowaną temperą (jedna z najtrwalszych technik malarskich znana od starożytności). Powstała ona wraz z kościołem w 1506r.

Ołtarz główny osadzony był na murowanej podstawie, zdobiony ornamentyką liści, owoców i kwiatów. W górnej nasadce ołtarza, znajdował się pochodzący z około 1506 r. obraz Maryi z Dzieciątkiem. Pod nim umieszczony został w 190r. obraz patrona św. Wacława. Na ołtarzu stało trójstronne tabernakulum. W południowo-zachodnim narożniku prezbiterium znajdowała się ambona kunsztownie przyozdobiona  z  1700roku. Chrzcielnica to była misa z ornamentem osadzona na wielokątnym trzonie. Na jej pokrywie, znajdowała się scena chrztu Jezusa. Na czterech potężnych słupach osadzona była empora organowa, w kształcie prostokąta, wysunięta środkową częścią. Pochodziła z 1700 r. W jej sześciu polach znajdowały się sceny z życia św. Wacława. Organy wykonane przez mistrza Weissa z Pyskowic pochodziły z 1810r. W 1921r. w kościele wybucha pożar, który jednak udało się ugasić, ratując tym samym świątynię. 13 lutego 1956r. z niewyjaśnionych przyczyn wybucha kolejny pożar, który trawi cały kościół. Uratowano jedynie Przenajświętszy Sakrament oraz kilka sprzętów znajdujących się w zakrystii. Nowy kościół pw.  św. Wacława budowano w latach 1957-1959.Świątynię poświęcono w 1959r. a konsekrowano w 1975r.   W 1958 r. kościół filialny w Pniowie oddano w opiekę proboszcza z Sierot a ostatecznie włączono Pniów do parafii w roku 1978. Kościół to budynek halowy, budulcem podstawowym jest cegła i drewno. Dach został pokryty eternitem a nad salką i zakrystią położono papę. Później pokrycie zostało zmienione na miedziane. Zamontowano jedenaście okien. Podłogę wykonano z gładzi lastrykowej, a podłogę chóru pokryto dylówką. Ściany otynkowane zostały na gładko i pomalowane. Tylko ściana chórowa została ozdobiona malowidłami. Strop stanowiły drewniane, dekoracyjnie pomalowane kasetony. Ołtarz główny, konstrukcji stalowo-miedziowej, podobnie jak chrzcielnicę i ambonę, wykonano z granitu. Ołtarz soborowy powstał z granitu strzegomskiego i szwedzkiego, i ustawiono go na stałe. Umieszczono w nim relikwie św. Aurelii i Tymoteusza oraz św. Wacława. Tabernakulum umocowano w centralnej części ołtarza głównego, nad którym zawieszono wieczną lampkę. W nawie kościoła, zawieszono na ścianach Drogę Krzyżową, wykonaną z gipsu. Liturgia została wzbogacona w oprawę muzyczną dzięki organom elektrycznym, wyposażonym w dwa głośniki. Parafianie z Pniowa dbają o swój kościół remontując i odnawiając. W ostatnich pracach w 20012r.  odnowiono schody wiodące do kościoła.(M.S., fot. M.Z.)